Ngelmu Debog

Biodata Panganggit

Nama : Novita Suryaningtyas Sitoresmi
Kelas : B/PBD 2014
NIM : 14205241077
Alamat : Kayen 01/043, Condongcatur, Depok, Sleman, Yogyakarta
Judul Cerkak : “Ngelmu Debog”







Kurang luwih wis setaun iki Robby ora sowan ana daleme Pakdhene. Pancen dheweke saiki uwis dadi mahasiswa ing salah sawijining Perguruan Tinggi Negeri ing Kutha Ngayogyakarta. Dheweke kuliah njupuk jurusan Teknologi Informatika sing gaweane saben dina tansah nguthek-uthek komputer. Anggone kuliah ora mung sinau wae, nanging dheweke uga melu kegiatan kampus sing maneka warna. Dadi wektune entek neng kampus. Nanging preinan semester iki dheweke rumangsa kepingin sowan Pakdhene sing daleme ana ing Sragen. Anggone mrana, Robby nunggang pit montore. Udakara rong jam, Robby wis tekan ana Daleme Pakdhene.
“Assalamu’alaikum. Kula nuwun Pakdhe.” Robby uluk salam ana ngarep pager daleme Pakdhene. Ora let suwe keprungu swara wong lanang kang mangsuli uluk salame Robby. Sing mangsuli ora liya ya Pakdhene dhewe.
“Wa’alaikumsalam. Weh? Kowe ta le? Lha kok ndhang tekan. Mangkat jam pira mau?” Pakdhene banjur mbukakake lawang gerbang sing ora patia dhuwur kuwi.
“Inggih Pakdhe. Saking griya wau jam 10. Lajeng mampir Jum’atan wonten daerah Klaten riyin.” Wangsulane Robby sinambi ngaras astane Pakdhene.
“Ya wis kene ndang mlebu, le. Galo kae wis dimasakke budhemu ro adhimu wedok. Kawit mau do diarep-arep.”
“O inggih Pakdhe. Cocok menika. Keleresan, weteng kula nggih sampun keroncongan. Hehehe.” Sawise salin lan mangan, Robby diajak Pakdhene niliki buri omah. Ora entek rasa gumune Robby nyawang kahanan buri omahe Pakdhene saiki. Kahanane wis beda karo setaun kepungkur. Lemah kosong ing buri daleme Pakdhene sing setaun kepungkur amung ditanduri wit gedhang lan wit jambu. Dene turahane dinggo pemean klambi. Saiki malih dadi saya asri. Biyen kebon kono kuwi isih akeh nggon kang kosong, kajaba sing wis dinggo nanduri wit-wit mau lan dinggo pemean klambi. Nanging saiki kebone wis kebak tur katon adhem.
Robby weruh maneka warna tanduran kayata sawi, loncang, lan lombok ditandur kanthi cara kang unik. Anggone nandur ditata ana watang pring kang uwis dibolongi kanthi posisi horisontal, banjur digantung rapi ing wesi kang bentuke kaya mistar gawang. Ora mung kuwi wae, Pakdhene uga gawe maneka warna pot kayata saka botol-botol plastik, lan bathok kambil kang isih ana sepete. Pot-pot kuwi pating grandul ing tembok kang ngupengi kebon. Sing ditandur mung sayur-sayuran kang prasaja kayata sawi, loncang, lombok, tomat, selada, lan kemangi. Sakliyane kuwi uga ana wit woh-wohan lokal kayata kates, gedhang, jambu, lan srikaya. Neng kono uga ana bibit-bibit wit kang isih ana polybag kayata wit pelem, wit rambutan, lan wit kelengkeng.
Saka kabeh kuwi ana siji kang gawe Robby penasaran, yaiku debog gedhang kang ditata ana kayu kang digawe undhak-undhakan lan dhuwure debog thukul tanduran sawi. Lagi iki dheweke meruhi.
“Pakdhe menika rak debog ta?” pitakonane Robby kanggo nglegani penasarane.
“Iya debog, tok kira apa? Rung tau weruh ya yen debog bisa dadi media tanam?”
“Inggih Pakdhe, kula nembe sumerep sakmenika. Damele pripun menika Pakdhe?”
“Gampang le. Kuwi ya mung nganggo deboge dhewe kok, mbangane diguwang trus mung bosok. Carane ki pisanan debog kae mau dibolongi saukuran gelas aqua sing jembare 15 cm lan jerone 10 cm nganggo peso. Nah, lete antarane bolongan kae mau udakara 15-20 cm. Sakdebog bisa digawe 2 lajur, utawa gampange rong shaf. Hehe. Bar kuwi bolongan-bolongan mau dileboni lemah utawa sampah organik. Yen uwis, dinengke 2-3 dina trus lagi ditanduri winih.”
“Gampang nggih, Pakdhe. Ckckckc. Kula boten nglegewa menawi debog menika saged kangge nanem tetuwuhan. Menika manfaate menapa, Pakdhe?”
“Oh, akeh le. Debog iku kandhungan pathine rak akeh. Pathi iku fungsine minangka sumber nutrisi tanduran. Terus mikroorganisme ing jeroning debog uga bisa ndadekake media tanam kang diseleh nalika ditandur suwe-suwe dadi kompos. Sakliyane kuwi debog iku duweni senyawa penting kayata antrakuino, saponin, lan flavanoid. Senyawa antrakuinon kuwi yen neng manungsa manfaate kanggo nyuburke rambut dene neng tanduran bisa nyuburke thukuling wulu-wulu oyot kang gunane ngewangi tanduran nyerep unsur-unsur hara. Oh iya, sakliyane kuwi debog uga ngandhut 80% banyu. Kandhungan glukosa debog uga bisa nyokong kebutuhane tanduran. Ngono kuwi le.”
“Wah wah wah. Pakdhe ngertos sedaya wau saking pundi? Kok ilmiah sanget.”
“Wah lha kowe ki piye e? Jarene mahasiswa IT, jarene cah enom jaman saiki, trus jarene meneh saranane wis canggih-canggih lha ning perkara nandur nganggo debog wae ora ngerti. Lha ya mbok kuwi hapemu sing apik tur larang dinggo golek informasi nggon babagan teknologi tetanen. Ora mung ngegame utawa pesbukan wae.”
“Hehe, inggih Pakdhe. Kula lingsem kalih pakdhe. Atase cah nom, tur kepama alat-alat teknologi malah boten saged manfaatke kanthi sae. Ning nggih matur nuwun sanget pakdhe, ngelmu kula malah tambah sakmenika. O nggih, ingkang dados pitakenan kula kenging menapa panjenengan sakmenika giat sanget anggenipun nanem tetuwuhan? Kamangka setaun kepengker kawontenanipun dereng kados mekaten.”
“Nah apik kuwi pitakonanmu le. Sakjane kabeh iki ki tuwuh saka rasa prihatin. Prihatin marang lingkungane dhewe. Ana sampah plastik kang kerep diarani sampah anorganik lan sampah saka tanduran utawa kang kerep diarani sampah organik. Nah iki mau njalari rasa penginku kanggo manfaatku sampah-sampah kae mau supaya migunani. Ndilalah kebon buri omah rada jembar tur durung bisa menehi manfaat kang gedhe. Pakdhe uga wis suwe kepingin nandur-nandur. Mula wiwit setaun wingi sawise pensiun, Pakdhe duwe nyinau bab olah tetanen lewat internet. Trus Pakdhe oleh ide saka internet uga kanggo gawe media tanam saka barang-barang bekas kayata botol plastik, pring, lan debog. Ya wis bar ditlateni ya dadine kaya ngene ki.”
“Wah, Pakdhe mangke kula dituturi carane damel media tanam menika nggih pakdhe. Kula ugi kepengin nanem tetuwuhan wonten griyam supados ibu saged ngirit anggene blanja sayuran, hehe. Kaleresan griya kula rak boten gadhah latar wiyar, dadose miturut kula media menika jumbuh sanget, Pakdhe.”
“Oke siap le. Mengko tak ajari wis. Pokoke pesene Pakdhe, apa kang ana ing sakiwa tengenmu kuwi dimanfaatke kanthi becik supaya bisa migunani tumrap awakmu dhewe utawa uwong liya. Wis saiki wis sore, Pakdhe direwangi nyirami ya le?”
“Inggih, Pakdhe. Siap 86!!!!’

Waos Salajengipun → Ngelmu Debog

drama Nelangsa kang Ngayawara

NELANGSA KANG NGAYAWARA
Dening :
Miftachul Jannah
Novi Nur Utami
Rahmawati Ulfah Oktavia


Tokoh dan Penokohan :
1. Pak Prapto : grusa-grusu, pikirane cekak, ora sareh, ora tegelan.
2. Bu Prapto : sabar, bisa momong keluwarga.
3. Sri Ningsih : sabar.
4. Budiman : manutan.
5. Pak Wardi : ora sabar, gampang tetulung.
6. Bu Wardi : ora sabar, gampang tetulung.
7. Anakke Pak Wardi
8. Pak Lurah
9. Polisi
10. Parlan
11. Dhokter Dina
12. Dhokter Bedah
13. Renternir : sabar, tlaten
14. Warga

SINOPSIS
Keluarga kang nandang sungkawa, wis tiba ketiban andha. Pak Prapto sing sipate grusah grusuh ra bisa mikir dawa, pungkasan gela. Anak lanang nandang kacilakan, ketabrak motor. Dene anak wedok sing arep nerusake sekolah ing SMA mbutuhake biyaya kang ora sitik. Pak Prapto bingung kudu kepiye, akhire dhewekke utang ana ing renternir. Wektu bayar utang urung ana dhuwit, nalika ditagih isane amung ndhelik-ndhelik supaya ora ketemu karo renternir.
Nalika wayah kang wis ora bisa kaulur maneh, pungkasan Pak Prapto adol lemah sing ana ing buri omahe. Lemah iku adoh seka cukup kanggo bayar utang. Saking cuntheling pikir Pak Prapta njupuk dhuwit gone kangmase, ananging konangan anakke kangmase. Pak Prapto digawa ana ing pihak berwajib utawi penjara, dikunjara wektune 10 tahun.
Ngerteni kahanan kaya mangkono Bu Prapto gerah jantung, ranyangka omah kang dienggoni sak lawase iku wis disita karo renternir, sertifikat omah wis digadhekake karo Pak Prapto. Bu Prapto sing nadang gerah jantung akhire seda. Anak-anake loro pada lunga menyang Jakarta ngadu nasib ning kana pada ketemu ibune kancane Sri Ningsih. Suwe-suwene dina Sri Ningsing nyambut gawe nganti bisa nyekolahke adhine lan tuku omah ana ing Jakarta. Sakwise bapakne metu saka penjara dipapak karo Sri Ningsih lan urip bareng ana ing Jakarta.
 
NASAH DRAMA
NELANGSA KANG NGAYAWARA

BABAK 1
Wayah esuk, sawise subuh, sautara jam lima esuk Pak Prapto karo Bu Prapto lagi rampung anggone shalat subuh. Bu Prapto lagi nglempiti rukuhe sanalika karo guneman.
Bu Prapto : “Pak, sedhelo engkas awakdhewe kudu cepak-cepak biaya kanggo nerusake sekolah Sri Nigsih. Iki wis ngancik UAS.” Ngendikane Bu Prapto sinambi nglempiti rukuhhe.
Pak Prapto : “Lhayo Bu, aku ki ya sakjane wis mikir tekan semono, wiwit dina iki, ayo padha ngirit supaya dhuwite ki isa kanggo nerusake sekolahe Sri Ningsih Bu.” Panyaure Pak Prapto sinambi nglempit sajadah.
Bu Prapto : “Eh engko disik Pak, ngendikane jenengan wingi, entuk bonusan honor seka juragane beras, gek entuk pira?”
Pak Prapto : “ O iya Bu, lhayo dhuwit kuwi ameh taksimpen kanggo sekolahe Sriningsih. Ya lumayan iki entuk rongatus seket ewu.”
Bu Prapto : “E ya sukur Pak, iya Pak disimpen wae. Iki dhuwit sek jenengan nyukani wingi ya isih nak mung nggo mangan sautara seminggu iki.”
Pak Prapto : “Ngirit wae lho ya Bu.”
Bu Prapto : “Iya Pak.”


BABAK 2
Wayah awan. Krompyang!!! Panci sing digawa Bu Prapto sing ameh kanggo wadhah jangan bening, tiba. Untunge urung isiapa-apa dadi ora wutah.
Bu Prapto : “Dhuh Gusti, ana apa iki.” Guneme Bu Prapto karo njupuk mancine. “Prasangkaku kok wis ra kepenak, mugia ora ana kedadean apa-apa.”
Pak Prapto : “Eneng apa Bu? Kok patingklonthang.” (Panyarwene Pak Praptoseka ruwang tamu langsung mlebu pawon marga keprungu suwara kang pating klonthang saka pawon)
Bu Prapto : “Eh Bapak wis kundur ta, iki amung tiba pancine, natab pawonan dadi patingklonthang.”
Pak Prapto : “O ya syukur, dakkira ana apa-apa.”
Ora let suwe Parlan mlayu-mlayu langsung mlebu omah tanpa kulanuwun.
Parlan : “Lek.. lek.. jenengan nengdi? (karo menggeh-menggeh)
Pak Prapto : “Ana apa Lan? Iki aku ning pawon, renea.”
Parlan : “Kae mau, Budiman lek, kena pralaya ketab.. (ngomong kanthi usaha manah kang sareh)
Bu Prapto : “Innalillah.. ee kena apa anakku lanang?”
Parlan : “Sik.. sik lek, disarehne sik manahmu. Ayo melua aku ninggone Dhokter Dina, sakiki bocahe ana kono.”
Bu Prapto : “Astagfirullah lelakon apa iki.” (karo brebes mili)
Pak Prapto : “Wis Bu,ayo ndang budhal.”
Sanalika iku kakarone padha budhal marani Budiman. Bu Prapto turut dalan nangis sesenggukan karo dirempek Pak Prapto.

BABAK 3
Sawise tekan ana ing griyane Dhokter Dina, omahe suwung. Amung rewange sing ana ing ngarep omah.
Rewang : “Menika keluwarganipun Budiman nggih?”
Pak Prapto : “Leres Bu.”
Rewang : “Gangsal menit wau budhal dhateng rumah sakit. Soale bocahe ngedalaken rah kang kathah ing sirahipun. Nggih lajeng dipun bekta rs mawon mbangane kasep.”
Parlan :Nggih sampun Bu, maturnuwun. Yo lek ndang budhal ing rumah sakit.
Sawise tekan rumah sakit, ketemu Dhokter Dina, karo nangis sesenggukan Bu Prapto ngendika karo Dhokter Dina.
Bu Prapto : “Bu, kados pundi menika? Pripun kaananipun anak kula? Pitakone karo nangis.
Dhokter Dina : “Sampun Bu ampun dipenggalih sanget. Nggih menika amung saged dedonga, mugia enggal siuman. Samenika saweg wonten ICU.
Saknalika dhokter bedah metu seka ruang ICU. Ngerti mangkono Pak Prapto langsung marani dhoktere.
Dhokter Bedah : “Menika keluwarganipun Budiman?”
Pak Prapto : “Leres Pak. Pripun Pak putra kula?”
Dhokter Bedah : “Mangga wonten ruwangan kula rumiyin.”
Bu Prapto : “Kados pundi Dok kaananipun anak kula?”
Dhokter Bedah : “Mekaten Pak Bu, samenika Budiman saweg kenging pendharahan wonten sirahipun, wonten rumah sakit mriki wonten cadangan darah, dados sampun dipuntransfusikaken. Lajeng wonten tangan sisih kiwanipun patah, kedhah dipun operasi samenika. Pripun?
Pak Prapto : “Astagfirullah, menawi kedah mekaten, kula amung manut mawon Dhok.” (lungguh karo dhungkluk)
Dhokter Bedah : “Ananging kedah nglunasi biaya administrasi rumiyin Pak.”
Pak Prapto : “Nggih Pak kula ajeng mantuk rumiyin mendhet arta.”

BABAK 4
Mulih saka rumah sakit Pak Prapto bingung arep golek silihan dhuwit ana ngendi. Pak Prapto uwis ora duwe pilihan akhire dheweke mutuske nyilih dhuwit neng renternir sing ana ing desane. Utang neng renternir ya ora gampang nyaure, saben telat pirang dina wae uwis ditambah bunga pirang persen, apa maneh kanggo ngijoli dhuwite ya luwih akeh sing balekake amarga uwis enek perjanjian sak durunge. Awan kuwi Pak Prapto nunggu renternir neng ngarep ngomah sing biyasane mubeng desane.
Pak Prapto : “Mas reneasadhela! (akone Pak Prapto karo ngawe renternir)
Renternir : “Nggih Pak sekedap kula mriku.” (karo nuntun motor)
Pak prapto : “Seumpomo ameh nyileh dhuwit syarate apa wae yo mas?”
Renternir : “Badhe nyambut pinten nggih pak jenengan?”
Pak prapto : “10 juta wae mas, soale aku lagi butuh banget dhuwit kanggo bayar rumah sakite anakku sing ameh operasi.”
Renternir : “Syaratipun namung foto copy ktp Pak, artanipun badhe dipendhet sakniki menapa kapan nggih pak?”
Pak Prapto : “Iki aku uwis duwe foto copyan ktpku Mas, nek bisa ya saiki Mas soale aku gelak bali neng rumah sakit maneh uwis ditunggu ameh go bayar operasi.”
Renternir : “Artanipun sampun wonten Pak menawi 10 juta, ananging menika perjanjianipun mangga jenengan waos rumiyin lajeng dipuntapakasmani panjenengan Pak.” (karo duduhke berkas-berkas perjanjian )
Pak Prapto : “Uwis ora perlu tak waca Mas aku manut wae perjanjiane kepiye, aku langsung tanda tangan wae soale uwis ora ana wektu maneh.”
Renternir : “Nggih sampun menawi mekaten Pak, kula sampun ngemutaken dhateng Bapak, menawi mangkih wonten masalah boten nyalahke kula. Menika Pak artane” ( karo ngulungke dhuwit)
Pak Prapto : “Nuwun ya Mas, aku tak langsung neng rumah sakit berkas perjanjiane delehna neng kene wae ora papa ora bakal ilang.”

BABAK 5
Pak Prapto banjur lunga menyang rumah sakit ninggalke renternir sing isih ana ing ngarep ngomahe. Tekan rumah sakit Pak Prapto banjur bayar administrasi rumah sakit. Anake banjur dioperasi, perasaane Pak Prapto karo Bu Prapto ora karuan, amung bisa ndongakake sing apik kanggo anake moga lancar operasine. Sak jam wektune oprasi uwis rampung, alhamdulilah operasi bisa lancar. Telung dina anake dirawat ana ing rumah sakit, Pak Prapto uwis ora duwe dhuwit maneh kanggo bayar biyaya rumah sakit, dhuwit silian wingi ya mung kanggo bayar operasi karo nginep telung dina, akhire Pak Prapto jaluk rawat jalan.
Bali seka rumah sakit anake wedok uwis ngadang ana ing ngarep ngomah. Jebule anake wedok ngadang ora merga pengen nyambut adine sing uwis metu seka rumah sakit ananging jaluk dhuwit kanggo bayar sekolah kang telat-telate sesuk esuk menawa ora bisa bayar dewekke ora oleh mlebu sekolah.
Sri Ningsih : “Pak benjing kula kedah bayar, menawi boten kula boten angsal mlebet sekolah.”
Pak Prapto : “Ya sek ndhuk Bapak tak lungguh-lungguh sik Bapak lagi wae tekan omah.”
Sri Ningsih : “Nggih Pak.”
Pak Prapto : “Butuhe piro tho ndhuk kanggo bayar?”
Sri Ningsih : “2,5 juta Pak, menika kangge bayar uang gedung rumiyen kedah dipun lunasi benjing, boten angsal mundur amargi kagem syarat angsal kursi.”
Pak Prapto : “Kok ya akeh ya dhuk, bapak lagi ora nyekel dhuwit tenan saiki wingi wae bapak yoabar utang kanggo bayar operasine adimu.”
Bu Prapto : “Lha terus piye pak bayar sekolahe, apa ibuk sing golek silian genten?”
Pak Prapta : “Uwis rasah buk, engko tak bapak wae sing golek silihan. Saiki pada ngaso sikik wae pada kesel ta.”
Bu Prapto lan anak-anake banjur mlebu ana kamare dhewe-dhewe. Pak prapto sing isih lungguh ana ngarep ngomahe mikir kepiye carane entuk dhuwit kanggo bayar sekolah sesuk esuk. Oralet suwe dheweke lungguh, mas-mas tukang renternir sing diutangi wingi lewat maneh, Pak Prapto banjur akon mandek.
Pak Prapto : “Mas mrenea!” (karo ngawe)
Renternir : “Wonten menapa nggih Pak?”
Pak Prapto : “Aku ameh njilih dhuwit maneh isoh ora mas?”
Renternir : “Saged Pak, jenengan kala wingi nggih sampun nyambut ananging dereng nyicil. Dados syaratipun beda kaliyan ingkang sepisanan.”
Pak Prapto : “Syarate apa mas? sesuk nek aku wis duwe rezeki tak saur sisan karo sing iki Mas.”
Renternir : “Kedah wonten jaminanipun supados bapak saged dipunpercaya menawi badhem bangsulaken artanipun.”
Pak Prapto : “Lemah sing ana ning buri omahku iki tak dadekake jaminan, engko surat tanahe gawanen mas, tapi dhuwite saiki wes ana tho?”
Renternir : “Bapak betahaken pinten? Kula namung beta sekedik?”
Pak Prapto : “2,5 mas” (karo ngulungake surat tanah lemah ning buri omahe)
Renternir : “Nggih menika wonten pak, mangga artanipun.”
Esuke dhuwite banjur dikeke anake Sri Ningsih kanggo bayar sekolah. Ibune sing ora ngerti bapakne oleh dhuwit seka ngendi ya gur isoh meneng ora takon seko ngendi olehe dhuwit kuwi. Let pirang sasi anake lanang uwis mari seka larane uwis bisangapa-ngapa dhewe ora perlu ditunggoni karo ibune. Awan kuwi renternire mara ana ing ngomah goleki Pak Prapto ananging sing ana mung anake lanang.
Renternir : “Le bapakmu ana ora?”
Anak lanang : “Ora ki mas, bapakku lagi lunga. La kepiye mas?”
Renternir : “Ora papa le, engko nek wes muleh ngomong karo bapkmu wae goleki mase renternir ameh naggih utang.”
Anak lanang : “O.a yo mas engko tak omongke karo bapak.”

BABAK 6
Sore kuwi anakke lanang ngomong karo bapakne yen digoleki karo mas-mase renternir. Pak Prapto banjur bingung menawa sesuk mase moro mrene meneh mesthi ameh nagih dhuwit sing disilih, padahal dheweke durung nyekel dhuwit blas lan drung ana gawean sing dilakoni. Pak Prapto banjur ngomong karo anake menawa sesuk mase renternir mara mrene dikon ngomong yen bapake lagi kerjagolek dhuwit ana ing luar kota. Dina liyane renternire teka goleki bapakne maneh, ananging sing ana ning ngomah Sri Ningsih. Sri Ninggih banjur dititipi pesen supaya bapake nyaur utang, menawa ora nyaur utang lemahe bakal disita. Pesen saka renternir disampekke Sri Ningsih ana bapake, ananging bapake amung nanggepi biasa. Pendak dina renternir kuwi goleki Pak Prapto ananging ora tau ketemu. Pak prapto angger wayah esuk tekan sore lungo ora ana ing ngomah supaya ora ketemu karo renternire.
BABAK 7
Sawise Pak Prapto ditagih utang lan kudu gage dibayar, penggalihe Pak Prapto ora karuan. Neng sirah anane mung carut marut. Nganti ing salah sawijining dina Pak Wardi jaluk tulung marang Pak Prapto yaiku titip kunci omah supaya yen putrane Pak Wardi teka ora usah ndadak ngenteni Pak Wardi. Pak Wardi karo garwane ameh tuku pedhet, dhuwit asil adol sapi arep dinggo tuku pedhet. Dhuwit asil adol sapi mau ora kabeh digawa, salong ditinggal ana ngomah.
Pak Wardi : “To, awakmu rak ora nang ngendi-ngendi ta dina iki?”
Pak Prapto : “Ora Mas. Aku mung nang ngomah. Ana apa mas?”
Pak Wardi : “Iki aku ameh lunga karo bojoku, ameh tuku pedhet.”
Pak Prapto : “Wah iki, nanjakake dhuwit adol sapi wingi ta Mas?”
Pak Wardi : “Iya. Aku jaluk tulung, mengko nek anakku mulih omongke yen aku lagi tuku pedhet ngono ya, karo iki aku titip kunci omah mengko wenehno anakku. Ameh tak deleh ngisor keset kok ora penak atiku.” (sinambi ngelungke kunci omah)
Pak Prapto : (Sinambi nrima kunci omah) “Ooo iya Mas. Iya mengko tak omongane anakmu.”
Pak Wardi : “Matur nuwun ya. Yowis yen mangkona aku tak budhal dhisik ndak selak udan.”
Pak Prapto : “Iya Mas. Ati-ati ya Mas.”
Pak Prapto bibar nampani kunci mau banjur lungguh ana ngarep omah. Ngalamun mikirake kepiye carane oleh dhuwit kanggo bayar utang. Ora ngira Pak Prapto oleh pikiran mlebu omahe Pak Wardi.
Pak Prapto : “Eee..daripada nglangut kaya mangkene mending delok-delok omehe Mas Wardi.” (Sinambi mlaku tumuju omahe Pak Wardi kang mapan ana samping omahe)

BABAK 8
Tekan ngarep kebone gone Pak Wardi, Pak Prapto langsung mlaku-mlaku ndhelok uwit pelem sing lagi awoh. Saktengahe ndhelok Pak Prapto kelingan karo utang-utange, ora dinyana-nyana Pak Prapto duwe pikiran njupuk dhuwite Pak Wardi asil adol sapi sing isih disimpen ana ngomah. Pak Prapto tumuju ana ngarep lawang banjur mbukak lawang. Sing dituju dhisik dhewe kamare Pak Wardi. Lemari-lemari dibukai lan diudhal-udhal, ketemu kothak warna coklat banjur dibukak. Ora nyana isine dhuwit sakgepok.
Pak Prapto : (Sinambi nyekel dhuwit) “Wah iki bisa kanggo bayar utang-utangku supaya omahku ora disita.”
Ora let suwe anake Pak Wardi teka. Dheweke langsung mlebu ngomah, arep tumuju ana kolah arep salin. Dhalan sing dilewati ya kudu liwat kamare Pak Wardi. Dheweke langsung kaget ora nyana.
Anake Pak Wardi : “Pak Lek? Jenengan ngapa Pak Lik kok ngudhal-udhal lemarine Bapak?”
Pak Prapto : “Anu…anu…anu.”
Anake Pak Wardi : “Jenengan mendhet artane Bapak ta?” (Swarane sereng)
Pak Prapto ora bisa jawab, amung dhungkluk.
Anake Pak Wardi : “Maling…maling…maling”
Krungu bengokane anake Pak Wardi mau tangga-tangga padha metu seka omah, tumuju ana ing omahe Pak Wardi. Garwane Pak Prapto uga melu menyang omahe Pak Wardi. Tekan omahe Pak Wardi, tangga-tangga padha nggebuki Pak Prapto nganti buncur. Garwane Pak Prapto lan Sri Ningsih ndhelok karo nangis gero-gero.
Sri Ningsih : “Bapak kenapa njupuk dhuwite Pakdhe!” (suarane sereng sinambi nangis gero-gero)
Bu Prapto : “Kenging menapa Pak jenengan nglakoni iki?” (Suarane sereng patrape karo nesu)
Pak Prapto amung ndhungkluk lan brebes mili. Ora let suwe Pak Wardi lan garwane teka, kaget tekan kebon kok ndelok rame-rame kaya tawuran.
Pak Wardi : “Ana apa iki bu kok omah rame tenan?”
Bu Wardi : “Lha mbuh ki Pak. Ayo Pak gage mrana.”
Tekan jero omah Pak Wardi kaget ndhelok adhine digebuki tangga-tangga banjur dipisah.
Pak Wardi : “Uwis…uwis iki ana apa?”
Anake Pak Wardi : “Menika wau Pak Lik Prapto keconangan mendhet artanipun Bapak inkang wonten kothak coklat Pak.”
Pak Wardi : “Apa? Kowe tak titipi omah malah kaya mangkene To? Aku iki kurang apa yen ra duwe dhuwit awakmu ya tak jilihi ngapa kowe tegel maling nggone kakangmu dhewe?” (patrape nesu, tangane nuding-nuding Pak Prapto)
Pak Prapto : “Anu…Kang. Aku ameh njilih dhuwit meneh pekewuh amarga aku kerep njilih dhuwitmu..”
Pak Wardi : “Wis saiki aku raisoh ngapura kowe, ndak tuman yen mangkene. Ayo nang gone Pak lurah dirampungke ana kana.”
Saking kuciwa kaliyan adhinipun Pak Wardi lajeng bekta Pak Prapto wonten ing Pak Lurah. Wonten mrika Pak Lurah damaikaken ananging Pak Wardi boten purun maringi pangpura lajeng nglibataken pihak polisi.
Pak Lurah : “Sampun Pak menika nggih adhikipun panjenengan sampun paringi pangapura kemawon.”
Pak Wardi : “Boten mekaten Pak! Arepa menika adhi kula piyambak, piyambake nggih tega maling wonten griya kula. Mpun sakniki ajeng kula laporaken Polisi!” (patrape karo nesu)
Pak Lurah boten saged menapa-menapa. Pak Prapto ugi pasrah karo keputusane Pak Wardi sinambi ngampet tatu-tatu neng raine. Ora let suwe Polisi teka langsung nggeret Pak Prapto. Garwa lan anak-anake Pak Prapto amung bisa nangis ngguguk weruh Pak Prapto digeret Polisi lan dipenjara.

BABAK 9
Sawise Pak Prapto dipenjara keluargane Pak Prapto ora karuan kahanane. Garwane saya rekasa anggone golek dhuwit saben dina seka bangun tekan bengi ora tau leren, nggolek dhuwit kanggo nyukupi kebutuhan. Sakwijining dina nalika Bu Prapto lagi umbah-umbah ana sumur Sri Ningsih ngomong karo ibune supaya ibune leren mundhak lara.
Sri Ningsih : “Bu, jenengan ampun kesel-kesel Bu mundhak sakit.”
Bu Prapto : “Iya Sri. Iki aku ya isih kuwat.”
Sri Ningsih : “Bu kok Pakdhe Wardi nggih tega ya Bu menjarake Bapak. Ora mesake yen kaya mangkene sing rekasa kan Ibu.”
Bu Prapto ; “Uwis Nduk. Sing ikhlas, iki kabeh ya jenenge lelakon saka Gusti kudu dilakoni. Mungkin awakdhewe saiki lagi rekasa muga sesuk bakal bisa mulya Ndhuk.”
Sri Ningsih : “Iya Bu. Aamiin.”
Setengahe Sri Ningsih guneman karo Bu Prapto, tanggane sing diutangi Pak Prapto teka karo wong loro awake gedhe-gedhe ana ing burine.
Renternir : “Piye iki Bu utange kok durung dibayar-bayar, wis telat pirang sasi iki.”
Bu Prapto : (kaget, lan wedi) “Anu Pak. Kula dereng gadhah arta.”
Renternir : “Kat kae ora duwe dhuwit. Aku ya lagi butuh dhuwit iki! Wis pokoke dina iki awakmu karo anak-anakmu lunga seka omah iki. Isih eling ta apa sing kanggo jaminan utang biyen!”
Bu Prapto : “Ampun Pak. Sukani kula wekdal setunggal minggu Pak kula.”
Renternir : “Ora bisa! Aku wis ora bisa nunggu! Barang-barang ana jero ditokake kabeh kae!” (Akon wong gedhe-gedhe loro)
Bu Prapto : “Ampun Pak, ampun…ampun jenengan tundhung Pak. Mangkih kula kaliyan putra-putra ajeng wonten pundi.” (Bu Prapto nangis gero-gero sinambi simpuh ngrangkul sikile renternir)
Renternir : “Ora bisa!” (Suarane sereng karo ngendo njejak Bu Prapto)
Bu Prapto sanalika langsung semaput. Sri Ningsih sing ana ing kono nangis karo marani ibune. Ditapuki pipine sire ben supaya sadar.
Sri Ningsih : “Bu sadar bu…sadar bu…” (Nangis sesenggukan karo napuki pipine ibune)
Krungu rame-rame Budiman metu saka omah, ing ngarep lawang papas an karo bocah sing awake gedhe-gedhe mau arep mlebu omahe. Budiman ngulatke polahe wong mau karo minggir-minggir.
Budiman : “Kowe ki sapa? Ngapa mlebu omahku!”
Bodyguard : “Heh cah cilik kana minggir!” (sinambi njorokake Budiman)
Budiman langsung mlayu tumuju Sri Ningsih sinambi nangis.
Budiman : “Ibu kenapa mbak? Ibu kenapa?” (nangis sesenggukan)
Sri Ningsih : “ Aku ya ora mudeng Le. Tulung…tulung…tulung” (Sri Ningsih bengok-bengok niate supaya ana wong sing nulungi ibune)
Pak Wardi sing lagi maca koran ing ruang tamu krungu suara bengokane Sri Ningsih, Pak Wardi langsung mlayu metu saka omah. Tekan kebon omah Pak Wardi ndelok Sri Ningsih, Budiman, lan Bu Prapto sing lagi gumletaking emperan uga enek wong lanang ngadeg ing sajejere.
Pak Wardi : “Ana apa iki Sih?”
Sri Ningsih : “Niki Pakdhe Ibu semaput amargi dipuntendang renternir niku.” (karo nangis)
Pak Wardi : “Ana apa iki Pak?’
Renternir : “Sampun jenengan boten sah dherek urusan. Niki urusan kula kaliyan keluarga Pak Prapto.”
Gandheng Pak Wardi nyawang Bu Prapto mesakake langsung ora gagas omongane renternir. Dheweke langsung gawa Bu Prapto ing rumah sakit karo Bu Wardi, Sri Ningsih, lan Budiman. Ana kana dhokter langsung nangani ananging uwis telat Bu Prapto wis ora ana.
Dhokter : “Nyuwun agunging pangapunten Pak kula boten saged nulung. Ibu sampun kapundhut ing ngarsanipun Gusti Pangeran.”
Sri Ningsih sing ana ing jejere Pak Wardi ora bisa mbendung ilu, mangkono uga Budiman.
Sri Ningsih : “Ibu…ibu…ibu boten pejah. Ibu taksih wonten.” (nangis gero-gero sinambi ndlosor ana jobin rumah sakit)

BABAK 10
Cekake Bu Prapto langsung dikubur. Omahe Sri Ningsih saiki wis disita karo renternir, sementara dheweke karo Budiman nunut ana ing omahe Pak Wardi. Nanging Sri Ningsih ya ngrumangsani nek ing omahe Pak wardi dheweke ora penak, saha kelingan lakune Pak Wardi sing tegel njeblosake bapakne ana ing penjara. Sawijining dina Sri Ningsih duwe penggalih ameh ngedu nasib ing ibukota karo Budiman diajak. Sakdurunge lungan menyang Jakarta dheweke lan Budiman nemoni bapakne ana penjara saperlu njaluk pamit lan restu.
Sri Ningsih : “Pripun Pak kabaripun?”
Pak Prapto : “Alhamdulillah apik Ndhuk. Lha kowe piye? Budiman piye Bud apik ta.”
Sri Ningsih : “Sae Pak.”
Budiman : “Sae Pak.”
Pak Prapto : “Ya syukur yen mangkono. Kok iki ndadak gawa tas gedhe-gedhe ameh ngapa kowe?”
Sri Ningsih : “Mekaten Pak. Kula mriki saperlu pamit ajeng wonten Jakarta Pak. Kula boten betah menawi wonten ing griyanipun Pakdhe.”
Pak Prapto : “Lha eneng apa? Kowe disengeni? Iya Ndhuk?”
Sri Ningsih : “Boten Pak. Boten saestu boten.”
Pak Prapto : “Nek kowe ameh neng Jakarta ki terus melu sapa ndhuk? Kowe iki isih cilik. Adhimu ya isih cilik. Bapak ora tega ngeculake kowe lan adhimu.”
Sri Ningsih : “ Mangkih kula dherek Ibunipun kanca sekolah kula Pak. Kula sampun dipunsukani alamatipun, lan wonten mrika kula sampun dipunparingi kerja kanthi ijasah SMP kula.”
Pak Prapto : “Tenan ndhuk? Kowe wis yakin?”
Sri Ningsih : “Inggih Pak. Kula nyuwun donganipun lan nyuwun pangestu kemawon. Mangkih menawi sampun sukses lan Bapak sampun medal saking penjara kula bakal mapak Bapak. Kita urip sareng-sareng malih Pak.”
Pak Prapto : “Yowes yen mangkono. Bapak ya mung bisa dongake muga slamet. Dijaga adhine ya.”
Sri Ningsih : “Nggih sampun Pak kula pamit mundak ketinggalan bis.”
Sri Ningsih lan Budiman menyang Jakarta numpak bis. Tekan kana dheweke dipetuk ibune kancane lan diwenehi gawean dadi buruh pabrik ing pabrike ibune kancane. Limang tahun suwene Sri Ningsih wis sukses nganti bisa tuku omah ana ing Jakarta, Budiman uga disekolahke Sri Ningsih. Sri Ningsih ora lali karo janjine marang bapakne yen ameh mapak. Ing tanggal bapakne bebas seka penjara Sri Ningsih langsung mapak Bapakne lan digawa ing Jakarta numpak kereta bisnis sing tikete regane larang. Tekan Jakarta Bapakne ngrasa seneng lan ayem merga suksese Sri Ningsih.
Pak Prapto : “Duh Gusti…omahmu apik tenan ndhuk.”
Sri Ningsih : “Alhamdulillah Pak nggih niki asil kerja kula Pak.”
Pak Prapro : “Ora nyana ndhuk awakmu bisa sukses kaya mangkene. Sepurane Bapak ya ndhuk ora bisa ngekeki apa-apa amung bisa numpang ana kene.”
Sri Ningsih : “Ya Allah Pak kula remen Bapak kersa wonten mriki Pak. Kula gadhah pepningin kita urip sareng-sareng malih.’
Pak Prapto : “Iya ndhuk Alhamdulillah.” (karo ngrangkul Sri Ningsih lan brebes mili)
TAMAT

Waos Salajengipun → drama Nelangsa kang Ngayawara

cerkak

Lelakoning Sambikala
Dening : Rio Viya Wahyusandy

Dina iki luwih panas tinimbang wingi. Jam setengah loro awan aku lagi wae bali saka sekolahan. Aku bali mlaku turut dalan sing biasane tak nggo mangkat mulih. SMA ku ora pati adoh saka omahku, mung kira-kira sekilonan. Kebul saka knalpot motor lan mobil gawe wusanane saya panas. Jaman saiki wis arang ana wong numpak pit. Beda nalika jaman aku isih SD biyen. Motor lan mobil rung pati akeh, dadi ora gawe dalan macet. Ya piye maneh, jaman saya suwi saya maju, awake dheweuga ora bisa ketinggalan jaman ananging ya kudu isa nglestarekake kearifan lokal. Lagi wae tak tinggal nglamun sikil iki wis tekan ngarep omah. “Assalamualikum.”
“Walaikumsalam.” Wangsulane si Mbah
“Pak’e sampun mlampah to mbah ?” Pitakonku karo delehne tas ning kamar.
“Ya uwis to le, jam 1 mau wonge wis mangkat.”
“Gek ndang gek wisuh, gek sholat kana.” Perintahe si Mbah
“Nggih mbah sekedhap.” Aku ganti mangsuli karo mlaku ning kamar mandi.
Bapak ku gaweane mung serabutan, nanging saiki lagi usum panen dadi wonge oleh gawean panen ning nggone Pak Bardjo. Sarampunge sholat lan mangan aku banjur siap-siap menyang sawah gawakke Pak’e dhaharan lan uga ngrewangi panen. Ya ngene iki gaweanku, bali sekolah kudu ngrewangi Bapak nyambut damel. Amarga sing dadi tulang punggung keluarga ya mung Bapak, Ibuku ya wis seda. Aku uga anak tunggal. Nanging kabeh tak lakoni kanthi iklhas lan tulus.
“Pak ?”
“Ning kene le aku.” Wangsulane Bapak
“Menika kula bektakne dhaharan.” Karo delehne sega ning sandhing pit e.
“Walah kebeneran iki, pas wis luwe aku”
“Mangga njenengan dhahar rumiyin, kersane kula lajengaken macule” Karo nyandhak pacul.
“Kana lho le, sish wetan pojok durung rampung.”
“Nggih pak.”
Ora kerasa wis surup, gaweanku lan Bapak sedilut maneh rampung. Aku uga nata barang-barang sing arep digawa bali. Sadurunge bali ning omah, Bapak mampir ning omahe Pak Bardjo dhisik. Jaluk jatah bayaran dina iki mau. Ananging sawah sing digarap durung rampung. Sesuk isuk arep diteruske maneh.
Sabanjure tekan omah, aku adus lan rampung adus banjur tata-tata buku kanggo ulangan sesuk. Ora lali sianu. Sesuk wayahe ulangan Biologi salah sijining pelajaran kang aku isa lan tak senengi.
“Wis sinau durung le ?” Pitakone Bapak saka jaba kamar.
“Menika nembe sianu Pak.”
“Sinau sing sregep supaya besuk dadi wong pangkat.”
“Nggih Pak, nyuwun dongane supados benjing lancar.” Wangsulanku.
“Nek mung donga aku ora tau lali” Karo mlaku metu ning emeper omah.
“rungakna kandhane bapakmu kuwi.” Si Mbah nambahi
“Nggih Mbah.”
Isuk-isuk mruput jago wis kluruk. Aku langsung tangi mak krekal. Tak sawang si Mbah lagi masak lan Bapak uga wis arep mangkat ning sawah. Jam setengah pitu wis siap mangkat, ora lali jungkasan mlipis. Bapak meling marang aku yen garap soal ulangan dipikir sing tenanan, ora usah kesusu, lan ora usah nyonto kancane. Percaya marang awake dhewe wae. Si Mbah uga menehi aku gembolan. Ananging duduk gembolan jimat, yaiku awujud sangu dhuwit kanggo jajan. Bubar pamitan karo si Mbah aku banjur mangkat. Wis jam pitu kurang limalas, nek ku mlaku rada tak cepetne, sakjane aku wedi yen telat.
“Theng, theng, theng.” Bel sekolahku muni.
Slamet – slamet untung ora telat. Ora let suwi aku tekan kelas. Ananging ana sing aneh, abngkune buri wis padha dikebaki. Mung kari sing ana ning ngarepe guru. Welah, iso mati kaku iki.
“Woe le !” Swarane Bendot
“Ngapa ndot ?” Pitakonku
“Pokoke aku mengko nyonto kowe, awas nek nganti ora oleh.” Tangane karo ngepel.
“Nek aku wegah kowe arep ngapa ?”
“Malah nantang, didelok wae suk.”
Ujug-ujug bocah-bocah padha meneng. Bu Guru wis rawuh. Soale langsung dibagi. Tanganku gemeter, keringet ku netes deres. Nadyan durung buka soal, nanging rasane kaya pingin bali mulih. Soal tak bukak byak.
“Alhamdulillah” Batinku soal sing wingi tak sianu metu kabeh. Wah leresan alias kebetulan, padhang dalane iki.
“Woe, woe, sssstttt, ssssttt.” Swarane Bendot nyeluk aku.
“Ngapae garap dhewe-dhewe.” Wangsulanku
“Kalau mau ramai silahkan keluar !” Swarane Bu Guru kaya bledheg nyamber sirah.
Bocah – bocah langsung meneng cep. Alhamdulillah aku garap kanthi lancar. 2 minggu sawise ulangan, bijine wis metu. Alhamdulillah Gusti paring panerang. Bijiku rata-rata wolu lan sanga. Ananging ana sing ora terima yen bijiku apik. Yaiku Bendot, amarga ora tak contoni nalika ulangan dheweke gething marang aku. Banjur Bendot gawe pawarta kang ora bener. Dheweke muni yen aku oleh biji apik amarga aku jiplak buku. Wayah ana ing kantin aku ketemu Bendot.
“Hoe ! bala mangan balane ya kowe kuwi !” Omonganku nggetak.
“Ngomong apa kowe ?” Pitakone Bendot.
“sing gawe pawarta ora bener yen aku jiplak buku rak ya kowe ?”
“Aja gawe-gawe kowe.” Eyelane Bendot
“Halah ! wis ngaku wae sadurunge tak antem ndhasmu !” aku wis gethem-gethem
“Saiki coba pikiren maneh cah, apa ya mungkin anake buruh biji ulangane oleh apik ?” Pitakone Bendot marang kanca-kancane.
Omongan kuwi sing ora isa tak ngapura. Ora kakean omong banjur tak dugang cengele Bendot.
“Keparat kowe !”
“Gludhaak.” Swara awake Bnedot tiba nabrak meja.
“Tampanana kepelanku.” Bendot ganti bales.
“Ana apa iki ? Bubar-bubar.” Pak Katija guru olahraga sing nglereni geger iki.
Aku lan Bendot digawa menyang ruang BK. Ning ruang BK aku diwenehi peringatan keras supaya ora baleni maneh. Sabanjur kuwi mau aku bali. Lagi wae tekan omah, aku dikandhani si Mbah yen Bapak tiba ana ing sawah lan saiki lagi dirawat ing rumah sakit. Miturut dokter, Bapak kena serangan jantung. Kamangka yuswane
Bapak uwis sepuh. Amarga kahanan kuwi gelem ora gelem aku kudu kerja ganteni Bapak ku ing sawah. Kanggo tuku sega sak pulukan lan kanggo tuku obate Bapak.
Uwis seminggunan aku ora mlebu sekolah, para guru ing sekolahku wis mangerteni kahanan keluargaku. Dadi ana pengecualian kanggo aku.
“Sekolah kok ning sawah.” Swarane kancaku krungu saka kadohan kang maido kahananku.
Swara-swara saru kaya ngono amung dadi coba yen tinampa kanthi legawa. Suwene –suwe, aku uga ngrasa kesel nglakoni urip kang sarwa kebak alangan. Nalika sore bubar kerja, aku diceluk si Mbahku.
“Le reneo tak kandhani”
“Nggih Mbah, wonten menapa?” Pitakonku
“Bapak mu tekan seprene yo durung mari saka larane, kowe dadi bocah kudu sabar.” Kandhane si Mbah
“Nggih Mbah, manawi kula nggih tansah sabar terus.”
“Gegaraning urip kuwi duduk mung kanggo golek bandha donya, urip kang sejati iku mung kanggo dalan tumuju alam kelanggengan. Mula kudu sareh, eling lan waspada. Ora gampang lena marang gumerlaping donya.”
“Nggih Mbah, matur nuwun sampun disukani pitedah.”
Dina kuwi aku ngrasa alangan urip kang tak rasakke iku mung kanggo gemblengan marang awaku dhewe.
Rikala isih isuk, ana kabar saka rumah sakit panggone Bapak dirawat. Yen Bapak uwis seda tumuju alam kelanggengan. Kaya disamber bledheg ing awan-awan. Apa iki bener kasunyatan? Sing dadi pitakon ing atiku. Bapak ku sing tekan seprene menehi aku, ngelmu kanggo nglakoni urip kang mituhu uwis ora ana. Akeh kang dadi ganejelan ing atiku. Kepiye cara supaya aku bias neruske sekolah ?. awane jenazahe Bapak ku rampung dikubur.
“sing tabah ya le.” Swarane Pak kepala sekolahku
“Nggih Pak.” Wangsulanku
“Wis kowe ora usah bingung maneh mikir bayar sekolah, wingi kowe klebu murid kang oleh beasiswa ngnati tekan perguruan tinggi. Amarga prestasimu sing apik tenan.”
“Saestu Pak ?” Rasane aku kaya urung percaya.
“Iya kowe mulai minggu ngarep wis isa mlebu sekolah kaya biasane.”
“Matur nuwun sanget pak.” Atiku sing maune peteng surem dadi padhang ngalahi lintang.
Sepira aboting sengsara yen tinampa amung dadi coba. Jebul ana ing sawalike musibah ana hikmah kang agung kanggo sapa wae kang bersyukur. Akhire aku bisa mlebu sekolah maneh.

Waos Salajengipun → cerkak

cerkak

Lelakoning Sambikala
Dening : Rio Viya Wahyusandy

Dina iki luwih panas tinimbang wingi. Jam setengah loro awan aku lagi wae bali saka sekolahan. Aku bali mlaku turut dalan sing biasane tak nggo mangkat mulih. SMA ku ora pati adoh saka omahku, mung kira-kira sekilonan. Kebul saka knalpot motor lan mobil gawe wusanane saya panas. Jaman saiki wis arang ana wong numpak pit. Beda nalika jaman aku isih SD biyen. Motor lan mobil rung pati akeh, dadi ora gawe dalan macet. Ya piye maneh, jaman saya suwi saya maju, awake dheweuga ora bisa ketinggalan jaman ananging ya kudu isa nglestarekake kearifan lokal. Lagi wae tak tinggal nglamun sikil iki wis tekan ngarep omah. “Assalamualikum.”
“Walaikumsalam.” Wangsulane si Mbah
“Pak’e sampun mlampah to mbah ?” Pitakonku karo delehne tas ning kamar.
“Ya uwis to le, jam 1 mau wonge wis mangkat.”
“Gek ndang gek wisuh, gek sholat kana.” Perintahe si Mbah
“Nggih mbah sekedhap.” Aku ganti mangsuli karo mlaku ning kamar mandi.
Bapak ku gaweane mung serabutan, nanging saiki lagi usum panen dadi wonge oleh gawean panen ning nggone Pak Bardjo. Sarampunge sholat lan mangan aku banjur siap-siap menyang sawah gawakke Pak’e dhaharan lan uga ngrewangi panen. Ya ngene iki gaweanku, bali sekolah kudu ngrewangi Bapak nyambut damel. Amarga sing dadi tulang punggung keluarga ya mung Bapak, Ibuku ya wis seda. Aku uga anak tunggal. Nanging kabeh tak lakoni kanthi iklhas lan tulus.
“Pak ?”
“Ning kene le aku.” Wangsulane Bapak
“Menika kula bektakne dhaharan.” Karo delehne sega ning sandhing pit e.
“Walah kebeneran iki, pas wis luwe aku”
“Mangga njenengan dhahar rumiyin, kersane kula lajengaken macule” Karo nyandhak pacul.
“Kana lho le, sish wetan pojok durung rampung.”
“Nggih pak.”
Ora kerasa wis surup, gaweanku lan Bapak sedilut maneh rampung. Aku uga nata barang-barang sing arep digawa bali. Sadurunge bali ning omah, Bapak mampir ning omahe Pak Bardjo dhisik. Jaluk jatah bayaran dina iki mau. Ananging sawah sing digarap durung rampung. Sesuk isuk arep diteruske maneh.
Sabanjure tekan omah, aku adus lan rampung adus banjur tata-tata buku kanggo ulangan sesuk. Ora lali sianu. Sesuk wayahe ulangan Biologi salah sijining pelajaran kang aku isa lan tak senengi.
“Wis sinau durung le ?” Pitakone Bapak saka jaba kamar.
“Menika nembe sianu Pak.”
“Sinau sing sregep supaya besuk dadi wong pangkat.”
“Nggih Pak, nyuwun dongane supados benjing lancar.” Wangsulanku.
“Nek mung donga aku ora tau lali” Karo mlaku metu ning emeper omah.
“rungakna kandhane bapakmu kuwi.” Si Mbah nambahi
“Nggih Mbah.”
Isuk-isuk mruput jago wis kluruk. Aku langsung tangi mak krekal. Tak sawang si Mbah lagi masak lan Bapak uga wis arep mangkat ning sawah. Jam setengah pitu wis siap mangkat, ora lali jungkasan mlipis. Bapak meling marang aku yen garap soal ulangan dipikir sing tenanan, ora usah kesusu, lan ora usah nyonto kancane. Percaya marang awake dhewe wae. Si Mbah uga menehi aku gembolan. Ananging duduk gembolan jimat, yaiku awujud sangu dhuwit kanggo jajan. Bubar pamitan karo si Mbah aku banjur mangkat. Wis jam pitu kurang limalas, nek ku mlaku rada tak cepetne, sakjane aku wedi yen telat.
“Theng, theng, theng.” Bel sekolahku muni.
Slamet – slamet untung ora telat. Ora let suwi aku tekan kelas. Ananging ana sing aneh, abngkune buri wis padha dikebaki. Mung kari sing ana ning ngarepe guru. Welah, iso mati kaku iki.
“Woe le !” Swarane Bendot
“Ngapa ndot ?” Pitakonku
“Pokoke aku mengko nyonto kowe, awas nek nganti ora oleh.” Tangane karo ngepel.
“Nek aku wegah kowe arep ngapa ?”
“Malah nantang, didelok wae suk.”
Ujug-ujug bocah-bocah padha meneng. Bu Guru wis rawuh. Soale langsung dibagi. Tanganku gemeter, keringet ku netes deres. Nadyan durung buka soal, nanging rasane kaya pingin bali mulih. Soal tak bukak byak.
“Alhamdulillah” Batinku soal sing wingi tak sianu metu kabeh. Wah leresan alias kebetulan, padhang dalane iki.
“Woe, woe, sssstttt, ssssttt.” Swarane Bendot nyeluk aku.
“Ngapae garap dhewe-dhewe.” Wangsulanku
“Kalau mau ramai silahkan keluar !” Swarane Bu Guru kaya bledheg nyamber sirah.
Bocah – bocah langsung meneng cep. Alhamdulillah aku garap kanthi lancar. 2 minggu sawise ulangan, bijine wis metu. Alhamdulillah Gusti paring panerang. Bijiku rata-rata wolu lan sanga. Ananging ana sing ora terima yen bijiku apik. Yaiku Bendot, amarga ora tak contoni nalika ulangan dheweke gething marang aku. Banjur Bendot gawe pawarta kang ora bener. Dheweke muni yen aku oleh biji apik amarga aku jiplak buku. Wayah ana ing kantin aku ketemu Bendot.
“Hoe ! bala mangan balane ya kowe kuwi !” Omonganku nggetak.
“Ngomong apa kowe ?” Pitakone Bendot.
“sing gawe pawarta ora bener yen aku jiplak buku rak ya kowe ?”
“Aja gawe-gawe kowe.” Eyelane Bendot
“Halah ! wis ngaku wae sadurunge tak antem ndhasmu !” aku wis gethem-gethem
“Saiki coba pikiren maneh cah, apa ya mungkin anake buruh biji ulangane oleh apik ?” Pitakone Bendot marang kanca-kancane.
Omongan kuwi sing ora isa tak ngapura. Ora kakean omong banjur tak dugang cengele Bendot.
“Keparat kowe !”
“Gludhaak.” Swara awake Bnedot tiba nabrak meja.
“Tampanana kepelanku.” Bendot ganti bales.
“Ana apa iki ? Bubar-bubar.” Pak Katija guru olahraga sing nglereni geger iki.
Aku lan Bendot digawa menyang ruang BK. Ning ruang BK aku diwenehi peringatan keras supaya ora baleni maneh. Sabanjur kuwi mau aku bali. Lagi wae tekan omah, aku dikandhani si Mbah yen Bapak tiba ana ing sawah lan saiki lagi dirawat ing rumah sakit. Miturut dokter, Bapak kena serangan jantung. Kamangka yuswane
Bapak uwis sepuh. Amarga kahanan kuwi gelem ora gelem aku kudu kerja ganteni Bapak ku ing sawah. Kanggo tuku sega sak pulukan lan kanggo tuku obate Bapak.
Uwis seminggunan aku ora mlebu sekolah, para guru ing sekolahku wis mangerteni kahanan keluargaku. Dadi ana pengecualian kanggo aku.
“Sekolah kok ning sawah.” Swarane kancaku krungu saka kadohan kang maido kahananku.
Swara-swara saru kaya ngono amung dadi coba yen tinampa kanthi legawa. Suwene –suwe, aku uga ngrasa kesel nglakoni urip kang sarwa kebak alangan. Nalika sore bubar kerja, aku diceluk si Mbahku.
“Le reneo tak kandhani”
“Nggih Mbah, wonten menapa?” Pitakonku
“Bapak mu tekan seprene yo durung mari saka larane, kowe dadi bocah kudu sabar.” Kandhane si Mbah
“Nggih Mbah, manawi kula nggih tansah sabar terus.”
“Gegaraning urip kuwi duduk mung kanggo golek bandha donya, urip kang sejati iku mung kanggo dalan tumuju alam kelanggengan. Mula kudu sareh, eling lan waspada. Ora gampang lena marang gumerlaping donya.”
“Nggih Mbah, matur nuwun sampun disukani pitedah.”
Dina kuwi aku ngrasa alangan urip kang tak rasakke iku mung kanggo gemblengan marang awaku dhewe.
Rikala isih isuk, ana kabar saka rumah sakit panggone Bapak dirawat. Yen Bapak uwis seda tumuju alam kelanggengan. Kaya disamber bledheg ing awan-awan. Apa iki bener kasunyatan? Sing dadi pitakon ing atiku. Bapak ku sing tekan seprene menehi aku, ngelmu kanggo nglakoni urip kang mituhu uwis ora ana. Akeh kang dadi ganejelan ing atiku. Kepiye cara supaya aku bias neruske sekolah ?. awane jenazahe Bapak ku rampung dikubur.
“sing tabah ya le.” Swarane Pak kepala sekolahku
“Nggih Pak.” Wangsulanku
“Wis kowe ora usah bingung maneh mikir bayar sekolah, wingi kowe klebu murid kang oleh beasiswa ngnati tekan perguruan tinggi. Amarga prestasimu sing apik tenan.”
“Saestu Pak ?” Rasane aku kaya urung percaya.
“Iya kowe mulai minggu ngarep wis isa mlebu sekolah kaya biasane.”
“Matur nuwun sanget pak.” Atiku sing maune peteng surem dadi padhang ngalahi lintang.
Sepira aboting sengsara yen tinampa amung dadi coba. Jebul ana ing sawalike musibah ana hikmah kang agung kanggo sapa wae kang bersyukur. Akhire aku bisa mlebu sekolah maneh.

Waos Salajengipun → cerkak

eling piweling

Eling Piweling 14-11-2015 dening Merwan Ardi Widanto Nduk….. Le…. Coba deloken! Sawangen! Bangsa kang jare mardika nanging adus waspa Nagri kang sarwa duweni nanging mbrebes mili Nemoni samubarang kasunyatan ing jaman iki Jare mudha? Jare mudha nanging padha lali marang budaya Nduk….. Le…. Rumatana! Openana! Iki bandha! Iki bandha kang nora kaitung rega Iki warisan! Iki warisan kang nora bisa kaejol recehan Iku piwelingmu Bu… Bakal dak tindakna nadyan angele sepira Iki tekadku Bu… Kudu tresna marang budayaku Kudu nguri-uri budaya nagri Iki nora among waton kecap Nanging kabeh bakal kocap Nadyan awak ajur dadi sawur Nadyan yusawa isih kaitung kala Nanging tekadku ngluwihi gedhening arga Bayu, maruta, samirana kang anatap tekadku Tan bisa gawe rubuh pangajabku Agni kang dadi pralambang tekad Kobare kang bisa anggambarake Tekad kang bisa nulad Isin yen mudha lali marang budaya Isin yen nduweni nanging nora ngopeni Nguri, ngurip kui kang lanthip Eling piweling kang kudu dieling Kecap nanging kudu kocap Yaiku mudha kang bisa nuladha

Waos Salajengipun → eling piweling